Project Altaarstukken
Op reis in Oost Slowakije droomde de beeldhouwster Hanneke de Munck over nieuwe beelden in hout. De 15e Eeuwse altaarstukken inspireren haar.
Waaraan kan in onze tijd een altaar worden gewijd? Welke beelden zijn heilig voor ons?
Hanneke de Munck wil religie teruggeven aan de mensen als één van de aspecten van het menselijke, als een soort zintuig waarmee je verbondenheid beleeft.
Een altaarstuk wordt dan een ruimtelijk “Gesamtkunstwerk” gewijd aan een menselijke waarde, die we in onze eigen tijd als kostbaar ervaren.
Animistische beelden, de Almoeder, Isis en Osiris, God, Christus en de profeten en universele vormen kunnen erin aanwezig zijn. De altaarstukken kunnen de vorm van het traditionele drieluik en van een veldschrijn aannemen of meer een totem benaderen. Met het gebruik van symboliek en vormen uit de verschillende religies en dat te combineren met moderne vormen, kunnen er fascinerende beelden ontstaan; nieuwe altaarstukken.
Altaarstukken bieden kunstenaars een goede gelegenheid om samen te werken vanuit verschillende disciplines in ruimtelijk objecten, die als dragers van kunstwerken van beeldhouwer en schilder, graficus en dichter, tegelijkertijd sokkel, paneel en omlijsting zijn.
Hanneke de Munck nodigt een collega kunstenaar uit om samen te werken. Het traject is iedere keer anders. Er zijn nu twaalf altaarstukken ontstaan, waarvan sommige direct en andere indirect met een andere kunstenaar samengaan, zoals Narek, dat is geïnspireerd door de Armeense dichter Narekatsi uit de 10e eeuw.
De laatste drie altaarstukken zijn tot stand gekomen in samenwerking met drie leden van het Beeldhouwerscollectief ( ABK). Deze serie nieuwe altaarstukken willen de kunstenaars op plaatsen neer te zetten waar veel mensen samenkomen.
Inmiddels 2020, zijn er 16 moderne altaarstukken ontstaan.
Sya van ’t Vlie, kunsthistoricus heeft een uitgebreid blog gemaakt over de serie altaarstukken:
https://www.syavantvlie.nl/blog/selectie/mariaschrijn
Altar Pieces project (English)
Video impressie van de expositie TOEGEWIJDE KUNST - Wat is er nog heilig? Deventer in 2013.
Bekijk hier de video impressie van de expositie11 Moderne Altaarstukken in het WTC Amsterdam in 2011.
Beschrijvingen van de Altaarstukken die Hanneke de Munck maakte in samenwerking met verschillende kunstenaars:
1.
De Zondvloed, Ark van Noach, een drieluik, Hanneke de Munck samen met Hélène Min,
beeldhouwster.
Het werk bestaat uit:
Altaarkast met twee vleugels, zwartgeteerde buitenkant met ingekerfde tekst uit de Bijbel;
Twee Dolfijnen van plataanhout, 80 en 90 cm hoog;
Een Oceaan van gekleurde vissenhuiden over de binnenzijde van de kast en de vleugels, van Hélène Min.
Twee stukken boomstam, populier, 55 cm hoog;
Een gekleurd altaarblok, ca.70 cm hoog;
Op een podium.
Totale hoogte 255 cm.
2.
Orpheus’ Verheerlijking van de Natuur, Hanneke de Munck samen met Kees van Burg, kunstschilder.
In de vorm van een veldschrijntje.
Klein altaarkastje van eikenhout,
Houten zuil uit Indonesië, ca 100 cm hoog;
Figuur van Orpheus op kelk, ca 25 cm hoog, eikenhout,van Hanneke de Munck.
Kees van Burg beschilderde de binnenzijde van het kastje met magnolia - motief.
3.
De Wetten van het Hart, een drieluik met een dubbele poort, Hanneke de Munck samen met Shawky Ezzat,
kunstschilder.
Een antieke Pakistaanse poort, ca 150x195 cm cederhout;
Twee figuren van Profeten, lindehout, ca 70 cm hoog, gesneden door Hanneke de Munck
Een tweede, multiplex houten, poort van 6 cm dik, beschilderd door Shawky Ezzat.
Teksten op deze poort in Arabisch, Latijns en Hebreeuws;
Podium van 200x200x15 cm, grenen balken.
4.
Adam en Eva, een tweezijdig drieluik, Hanneke de Munck samen met Sietse H. Bakker, graficus.
Centraal paneel, tweezijdig, met beelden van linden - en eikehout door Hanneke de Munck, 110x110 cm,
Twee vleugels van 6cm dik perenhout, 105 cm hoog, reliëf gesneden en gekleurd met inkten door Sietse Bakker;
Met tekst uit de bijbel; het evangelie van Johannes;
Het gedicht Het Woord van Olga Sedakova; en het gedicht Zwarte Aarde van Osip Mandelstam.
Op een zwart blok van ca. 80x80x80 cm met lege predella.
5.
Engelen altaar, Hanneke de
Munck
Figuur van een Engel, ca 60 cm hoog, olijfhout;
In ondiepe centrale kast met één vleugel en diepe predella.
Totale hoogte inclusief podium en kist ca 160 cm.
6.
Het Geheugen, Hanneke de Munck samen met Klaas Govers, dichter
en componist.
Beeld van Walvisjong, ca 175 cm hoog, van eikenhout door Hanneke de Munck op houten blok op een podium, totale hoogte ca.320
cm.
Een gedicht van Klaas Govers, geschreven in de holte van het blok hout en op geluidsinstallatie met de stem van de dichter.
7.
Het Voedsel, Hanneke de
Munck
Totem van Beer met Zalm, oud hout en zwart graniet;
Krantenknipsel met een verslag van de Wereldvoedselsituatie, sealed in blokje perspex en verzonken in het podium, 6x6 cm;
Tekst op de rand van het podium: … en geef ons heden ons dagelijks brood…
Podium ca 110x110x40, totale hoogte ca. 180 cm.
8.
Narek, een schrijn, Hanneke de
Munck
Aangespoeld blok hout van Schiermonnikoog, ca 175 cm hoog, met daarin vastgebonden het
Beeld van purperhart.
Naar het Boek der Klaagzangen van Gregor Narekatsi, Armeens dichter en monnik uit de 10e eeuw.
Slaviste Anne Stoffel over Narek: nárek met een háček op de r staat in het Tjechisch- Duits woordenboek van Jan Volný: nářek – das Jammern, das Gejammer, die Klage.
9.
De Gegeven Tijd, Hanneke de Munck
In een boomschrijntje de hand van God van perehout en God zelf erbovenop, ca 90 cm.
Naar aanleiding van de ABK thema expositie bij kasteel Sijpesteijn.
10.
Schreeuw in het Heelal, Hanneke de Munck samen met
Leo van den Bos, beeldhouwer.
Geïnspireerd door een compositie van Galina
Oestvolskaja.
Drie beelden van taxus hout zijn geplaatst in een abstracte compositie van hout. De vorm is afgeleid van een "Gespreng", de bovenbouw
van een gotisch hoogaltaar.
De totale hoogte is 5 meter.
11.
Na de Mythe, een schrijn samen met Jan van Schaik,
beeldhouwer.
Het beeld Het Gezin, 100 cm hoog kersenhout, is geplaatst in een schrijn van wilgetakken. Het geheel staat op een open blok
waar de wilgetakken zichtbaar zijn die in de aarde staan. De takken zullen gaan uitlopen.
De totale hoogte is ca. 3 meter.
12.
De Leegte, Hanneke de Munck samen met Deirdre McLoughlin,
beeldhouwster.
Het hooggestookte ceramische
beeld van Deirdre McLoughlin, Empty Form 40x27x25 cm, ligt op een altaarconstructie van zware balken van Hanneke
de Munck.
13.
De Man der Smarten, Hanneke de Munck
Het beeld is gesneden uit lindenhout. Beeldhouwster Hanneke de Munck werkte met haar vader als model.
Geplaatst op een hoog blok hout heeft het de vorm van een veldschrijn.
14.
De Verwondering, Hanneke de Munck samen met Henriëtte Boerendans, graficus en Bette Westera, schrijfster.
Beeld van de distelvink van Arvenhout met vleugels die uit gegraveerde, beschilderde panelen bestaan met afbeeldingen van dieren en teksten. In de holte van de buik zit een boekje met het verhaal. De vogel staat op een bok en een podium van ca. 100 x 110 cm. De vleugels zijn 250 cm wijd en de totale hoogte is ca. 170 cm.
Bette Westera maakte het boekje "Je kunt niet alles weten".
15.
Piëta, Hanneke de Munck
Het beeld is gesneden uit Zwitsers arvenhout, een zeldzame geurige naaldboom afkomstig van de bovenloop van de Rijn. Het is 70 cm hoog. Opgesteld op een beschilderd altaarblok.
16.
Mariaschrijn, Hanneke de Munck 2020
Het beeld van de clitoris, 175 cm hoog, is een constructie van naaldboomhout op een stalen frame. Het wordt bekroond met een antieke Mariaschrijn van eikenhout.
Sya van ’t Vlie, kunsthistoricus heeft een uitgebreid blog gemaakt over de serie altaarstukken: